Venüs’te yaşam tartışmaları tekrardan alevlendi.
Bilim insanları, Venüs’ün atmosferinde yaşam belirtisi olabilecek iki gazın varlığına dair belirtiler keşfetti. İki ayrı araştırma ekibinin yürüttüğü çalışmalar, gezegenin yaşam barındırıp barındırmadığı tartışmalarını yeniden gündeme getirdi.
Yüzey sıcaklığı 450 dereceye ulaşan ve Dünya’dan 90 katı kadar atmosfer basıncına sahip Venüs’ün, bir yaşam formu barındırmadığı düşünülüyor. Ancak 2020’de gezegende fosfin gazının tespit edilmesi, bazı bilim insanlarının bu görüşü sorgulamasına yol açtı. Dünya’da oksijensiz ortamlarda yaşayan mikropların ürettiği fosfin, karasal gezegenlerde yaşamın bir işareti olarak kabul ediliyor. Ancak 2020’de yapılan tespitin ardından, Venüs atmosferinde fosfine rastlanmaması bu bulguyu sorgulama konusu yaptı.
Bu tartışmayı netleştirmek isteyen bilim insanları, ABD’nin Hawaii eyaletindeki James Clerk Maxwell Teleskobu (JCMT) ile Venüs’ü farklı zamanlarda gözlemledi. Araştırmacılar, Venüs’ün bulutlarında fosfin belirtileri tespit etti.
JCMT-Venüs Projesi kapsamında yapılan gözlemler sonucunda bilim insanları, gezegendeki fosfin miktarının zaman içinde değiştiğini öne sürdü. 2020’den sonraki incelemelerde gaz moleküllerinin saptanmaması bu durumdan kaynaklanıyor olabilir. Royal Astronomical Society’nin yıllık Ulusal Astronomi Toplantısı’nda sunulan çalışmada, Dr. Dave Clements, “Bulgularımız, atmosfer Güneş ışığına maruz kaldığında fosfinin yok olduğunu gösteriyor” dedi.
Öte yandan, çalışmada ön bulgular aktarılmakta ve araştırma ekibi, gazın varlığını kesin bir şekilde tespit etmek için gözlemleri sürdürüyor. Fosfinin varlığının kanıtlanması, Venüs’te yaşam bulunduğu anlamına gelmeyebilir; bilim insanları, gazın gezegende farklı şekillerde bulunabileceğini ifade ediyor.
Dr. Clements, Venüs atmosferindeki su ve kükürt dioksit miktarının da zaman içinde değiştiğini ancak bunun nedenini bilmediklerini belirtti: “Venüs’ün atmosferinde birçok tuhaflık var. Fosfin, sadece yeni gördüğümüz tuhaflıklardan biri.”
Ayrıca, JCMT-Venüs Projesi kapsamında yürütülen ve aynı toplantıda sunulan bir başka araştırmada, Venüs’te amonyağın varlığına dair bulgular elde edildi. Karasal gezegenlerde yaşam dışında amonyağa genellikle rastlanmadığı için bu gözlem de Venüs’te yaşam olabileceğine işaret edebilir. Ancak, fosfin gibi amonyağın da farklı bir açıklaması olabilir.
Araştırmacılar, amonyağın varlığının henüz kesin olarak kanıtlanmadığını belirtiyor. Çalışmada yer alan Prof. Jane Greaves, “Bu bulguların her ikisini de doğrulasak bile, bu, sihirli mikropları bulduğumuzun ve Venüs’te yaşam olduğu anlamına gelmez” dedi. Moleküllerin varlığının kanıtlanması zorlu bir süreç olduğundan, elde edilen bulgular detaylıca analiz ediliyor ve yeni gözlemler yapılması planlanıyor.