Türkiye’nin ilk kuantum bilgisayarı faaliyete geçti.
Yeni yüzyılın en önemli teknolojik atılımlarından biri olan kuantum bilgisayar alanında Türkiye’den çığır açan bir gelişme geldi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ), 5 kubitlik Kuantum Bilgisayarı (QuanT) hayata geçirerek ülkemizde kuantum bilgisayar çağını resmen başlattı.
Dünyanın önde gelen ülkeleri, güvenli iletişim ve veri saklama gibi stratejik öneme sahip alanlarda milyarlarca dolarlık yatırımlar yaparken, TOBB ETÜ’nün bu adımı uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı.
QuanT, kuantum teknolojilerinde yerli ve milli çözümler geliştirmek için atılan en somut adımlardan biri olarak görülüyor. Bu başarı, Türkiye’nin geleceğin teknolojilerinde söz sahibi olma hedefine bir adım daha yaklaştığını gösteriyor.
Konuyla ilgili sosyal medya hesabından açıklamalarda bulunan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Bugün, Türkiye’nin İlk Kuantum Bilgisayarı Tanıtım Töreni programına katılarak ülkemizin teknoloji dünyasında attığı tarihi bir adıma daha şahitlik ettik.
TOBB ETÜ tarafından tasarlanan yerli kuantum bilgisayar; kriptografi, yapay zeka, savunma sanayisi ve malzeme bilimi gibi birçok alanda ülkemizin bilgi işlem teknolojilerindeki uluslararası rekabet gücünü artırmayı hedeflemektedir.
Üniversite bünyesinde kurulacak olan “Kuantum Ekosistemi” ile genç araştırmacılarımıza yerli donanım ve bileşen geliştirme imkanı sağlanması ve kuantum teknolojileri alanında çalışmaya teşvik edilmesi son derece önemlidir.
Bu vesileyle projede emeği geçen herkesi yürekten tebrik ediyor, Türkiye Yüzyılı’nın Milli Teknoloji Hamlesi olan ilk yerli kuantum bilgisayarımız ‘QuanT’ın, tüm milletimize hayırlı, uğurlu olmasını temenni ediyorum.”
Kuantum bilgisayar alanındaki araştırmaların en önemli hedeflerinden biri, klasik bilgisayarlarla çözülmesi binlerce yıl alacak şifrelenmiş bilgileri hızla çözebilecek teknolojiler geliştirmek olarak gösteriliyor.
Kuantum bilgisayar ile ilgili dikkat çeken noktalar şöyle: Kuantum bilgisayarlar, stratejik alanların yanı sıra sağlık, finans, sensör ve ileri malzeme geliştirme gibi sektörlerde de oyunu değiştirecek bir etkiye sahip. Bu sebeple, her ülkenin bu alanda bir yol haritası oluşturduğu görülüyor. Ülkeler arası rekabette fark yaratan en önemli unsur bu yol haritalarını hayata geçirme hızları. Yol haritalarını hayata geçirebilen ülkeler teknolojide tekeli ellerinde tutabilmek amacıyla kritik bileşenlere ticari kısıtlamalar getirmeye başladılar. Bu sebeple hâlihazırda herhangi bir ülkeden kuantum bilgisayar tedarik etmenin mümkün olmadığı değerlendirilmekte. Söz konusu bilgisayar ile Türkiye’nin kuantum hesaplama ve programlama alanında sahip olduğu potansiyeli kullanarak geliştirilecek kritik kuantum yazılımlarının yurt dışı ile paylaşılmasının önüne geçilmiş olunacak.
5 Kubit Kuantum bilgisayarın geliştirilmesi ile kuantum bilgisayar teknolojisine sahip az sayıda ülke arasına girilmiş olacak. Süper İletken Çip Üretim Evinin bulunmamasının, Türkiye’nin yüksek kapasiteli kuantum bilgisayarlar geliştirmesine yönelik önündeki tek engel olduğu değerlendirilmekte. Süper İletken Çip Üretim Evinin kurulmasına yönelik TOBB/TOBB ETÜ altyapı planlarını tamamladı. Söz konusu altyapı için TOBB ETÜ Teknoloji Geliştirme Bölgesi içinde 5 bin metrekare nitelikli kapalı alan dahi tahsis edildi.
Bu adım, yalnızca bugünün teknolojik ilerlemeleri için değil, aynı zamanda Türkiye’nin bağımsız ve yenilikçi teknolojiler geliştirme vizyonu için de kritik önem taşımakta. Bu sayede, birçok alanda stratejik bir avantaja sahip olunacak, Türkiye ekonomisi için yeni ufuklar açılacak. UNESCO tarafından ilan edilen 2025 Uluslararası Kuantum Bilimi ve Teknolojisi Yılına da ülke olarak büyük ve güçlü adımlarla girmek mümkün olacak.
Kuantum bilgisayarların dünyası, gençler için yeni nesil teknolojilerin öncüsü olma fırsatı sunuyor. Gençlerin bu alanda yer alması, Türkiye’nin bilimsel geleceğine katkıda bulunmakla kalmayacak, aynı zamanda küresel ölçekte fark yaratmalarını sağlayacak. Gençler için, kuantum bilgisayarların sırlarını keşfetmek, zorlukları çözmek ve bilimde yeni yollar açmak heyecan verici bir yolculuk oluşturacak.
Kuantum teknolojileri, yalnızca büyük ölçekli şirketler için değil, KOBİ ve girişimciler için de büyük fırsatlar sunmakta. Savunma, havacılık, otomotiv, tüketici elektroniği gibi alanlarda önemli bilgi birikimine sahip KOBİ ve girişimcilerin, bu alanda donanım geliştirme çalışmaları yürütmelerinin güçlü şekilde teşvik edilmesi bekleniyor.
Yurt içinde kuantum teknolojileri ekosisteminin oluşturulması; büyük ölçekli, KOBİ ve girişimcilerden oluşan, uluslararası ofisler ve bağlantılara sahip dünyanın en büyük sivil toplum kuruluşlarından olan TOBB için de doğal bir vazife olarak ifade ediliyor.
Türkiye’nin yerli kuantum bilgisayarını yapması, algoritma geliştirme alanında çalışan uzmanlar ve araştırmacılar için stratejik bir öneme sahip. Yerli bir kuantum bilgisayara sahip olmak, algoritma geliştiricilerin bu teknolojinin detaylarına daha derinlemesine erişim sağlayarak, Türkiye’nin kendi altyapısı üzerinde özgün algoritmalar geliştirmelerine olanak tanıyacak. Bu gelişme, sadece güvenlik ve veri gizliliği açısından değil, aynı zamanda küresel rekabet gücünün artırılmak için de kritik bir adım olarak görülüyor.