Yargıtay’dan emsal bir ‘fazla mesai’ kararı çıktı.
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, önemli bir emsal kararına imza attı. İşten çıkarılan işçiler, Çalışma Bölge Müdürlüğü’ne başvurarak, iş yerindeki fazla mesai uygulamasına yönelik rapor hazırlanmasını sağladı. Müfettişler tarafından hazırlanan raporda, günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla mesai kapsamına girmesi gerektiği belirtildi. Ancak, şirket avukatları bu raporu kabul etmedi ve mahkemeye başvurarak raporun iptalini talep etti.
Davacı şirket avukatı, çalışma süresinin 259 saat olduğunu ancak fazla çalışma ücretinin tahakkuk ettirilmediğini iddia etti. Ayrıca, santral bölümü işçilerinin 12,5 saat çalıştırıldığı tespitinin hatalı olduğunu savundu. Davalı kurum avukatları ise raporların aksinin ancak eşdeğer yazılı belge ile ispatlanabileceğini belirterek, davanın reddini talep etti. Ancak, mahkeme raporun iptaline hükmetti.
Karar, Bölge Adliye Mahkemesi’ne taşındı. BAM, itirazların reddedilmesine karar verdi. Karar temyiz edilince, Yargıtay 9. Hukuk Dairesi devreye girdi ve emsal nitelikte bir karara imza attı. Kararda, günlük 11 saati aşan çalışmaların fazla mesai kapsamına girdiği belirtildi. 4857 sayılı Kanun’un 41’inci maddesine göre haftalık 45 saati aşan çalışmaların fazla çalışma sayıldığı hatırlatıldı. Yönetmeliğe göre, 4857 sayılı Kanun’un 68’inci maddesi uyarınca verilen ara dinlenmelerinin, çalışma süresinden sayılmayacağı vurgulandı. Bu kararla birlikte, haftalık 45 saati aşan her çalışma için fazla mesai ücreti ödenmesi gerektiği kararlaştırıldı.
Kararda şu ifadelere yer verildi:
“Ara dinlenmeleri; iklim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak, 24 saat içinde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi dikkate alınarak düzenlenir. Bu düzenlemenin çalışma süresi yönünden önemi, maddede işçinin bir günde kesintisiz 12 saat dinlenme süresi olduğundan söz edilmesidir. Günlük çalışma süresinin 11 saati aşamayacağı öngörülmüştür. Günlük 11 saati aşan çalışma yapılması hâlinde, uygulanacak yaptırımın ne olduğu da yine yönetmelikte düzenlenmiş olup bu hâlde 4857 sayılı Kanun’un 41, 42 ve 43’üncü maddeleri uygulanacaktır. Bu açıklamalara göre, günlük çalışma süresine ilişkin yasal düzenlemelerin emredici nitelikte olduğu kabul edilmelidir. İşçinin haftalık çalışma süresi 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşması hâlinde, bu çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmesi gerekir. Müşahhas olayda iptali istenilen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın teftiş raporunda hastanede çalışan işçilerin fazla çalışmaları belirlenirken, çalışanların 01 Ocak 2015-01 Ekim 2016 tarihleri arası dönemdeki çalışma süreleri dikkate alınmıştır. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, vardiyalı çalışan işçilerin ve santral görevlisi işçilerin, çalışma saatlerine göre gece ya da gündüz çalışmaları farkı yapılmaksızın ve 4857 sayılı Kanun’un 69’uncu maddesindeki değişikliğin yürürlüğe girdiği 04 Nisan 2015 tarihi dikkate alınmaksızın hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır. Teftiş raporunda fazla çalışması tespit edilen işçilerin, dosyadaki puantaj kayıtları ve denetim sırasında dinlenen işçilerin beyanları dikkate alınarak çalışma saatleri belirlenmeli ve gece çalışması gündüz çalışması farkı yapılarak 04 Nisan 2015 tarihinden önce bu işçilerin haftalık fazla çalışma süresi 45 saati aşmasa dahi günlük 7,5 saati aşan gece çalışmalarının bulunup bulunmadığı araştırılmalıydı. Bu tarihten sonra ise haftalık fazla çalışma süresi 45 saati aşmasa dahi günlük 11 saati aşacak şekilde çalışıp çalışmadıkları tespit edilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik incelemeyle karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.”