Kentsel dönüşümde yeni dönem!

Kentsel dönüşümde yeni dönem!

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum Kentsel Dönüşümde Yarısı Bizden kampanyasının detaylarını anlattı. Bakan Kurum, Yarısı Bizden’ kampanyasında konutların maliyetinin yarısını devletin karşılayacağını söyleyip, 10 bin 500 lira taşınma yardımının yanı sıra 5 bin 250 TL de kira yardımı yapacaklarını dile getirdi. Kurum, kira artışıyla ilgili düzenlemede yüzde 25 sınırının da korunacağını kaydetti.

Bakan Kurum’un açıklamaları:

“Bu bayramı hepimiz buruk giriyoruz. Çünkü 11 ilimizde 14 milyon vatandaşımızı etkileyen, 50 bin 399 kardeşimizi yitirdiğimiz maalesef Kahramanmaraş Pazarcık merkezli deprem sebebiyle tüm Türkiye bu bayrama buruk girdi. Bu bayramda aklımız, fikrimiz, gönlümüz hep Deprem bölgesinde oldu. Oradaki kardeşlerimizin acılarını dindirebilmek için bir nebze de olsa o hüzünlerine ortak olabilmek içi devletimiz, 85 milyon vatandaşımız ilk andan itibaren afet bölgesinde kardeşlerimizle beraberdik. Tek yürek, tek yumruk olduk. Orada acılar dinene kadar da içimiz rahat etmeyecek. Elimizi de gönlümüzü de deprem bölgesinden çekmeyeceğiz. Tekrar hayatını kaybeden tüm kardeşlerimize Allah’tan rahmet diliyorum. Yakınlarına baş sağlığı diliyorum.

TOPRAKLARIMIZIN YÜZDE 70’İ DEPREM BÖLGESİ

Deprem bölgesinde nüfusumuzun, topraklarımızın yüzde 70’i deprem bölgesi ki, derecesine baktığımızda deprem riski altındaki bölgelerde yaşayan bir ülkeyiz. Nüfusumuzun yüzde 70’ten fazlası deprem bölgelerinde yaşıyor. Bugüne kadar baktığınızda, yaşadığımız depremler sebebiyle 130 bin canımızı, kardeşimizi bu depremlerde yitirdik. Biz aynı acıları bir daha yaşamak istemiyoruz. Emin olun o kadar zor ki. Göreve geldiğimiz andan itibaren nerede bir afet olsa hep vatandaşımızın yanında olduk. Elazığ’da bir deprem oldu oradaydık, 2 saat sonra gittik ilgili bakan arkadaşlarımızla, kurumlarımızla birlikte. Hızlı bir şekilde vatandaşlarımızın yaralarını sarmak için mücadele verdik.

‘100 YILIN DÖNÜŞÜMÜ’ DEDİĞİMİZ TARİHİ BİR DÖNÜŞÜMÜ BUGÜN BAŞLATTIK.

Deprem riskini bertaraf etmiş durumda değiliz. İstanbul’umuzun öyle sokakları var ki Allah göstermesin, herhangi bir yangında, herhangi bir afette o sokaklara yardım götürmek bile sorun olacak. Tek aracın girip çıkabildiği, belki itfaiye aracının bile girerken zorlandığı sokaklarımız var. Yeşil alan eksiklerimiz var, trafik sorunu var. Trafik sorununa baktığımızda aslında yerleşimin bir yerde yoğunlaşmasından kaynaklı.
Yeşil alan yetersizliği, yol yetersizliği, trafik, otopark probleminden dolayı biz İstanbul’umuzu detaylı bir şekilde inceledik. İstanbul’da 1,5 milyon riskli konutun olduğu tespitini yaptık. Bir kısmı acil öncelikli dönüştürülmesi gerekenler. Bir kısmı yeterli mühendislik hizmeti almamış, bir kısmı zemin sıvılaşması sebebiyle riskli, dolgu alanına yapılmış. 1,5 milyon riskli konutu biz şehrin iki yakasında olmak üzere ‘100 yılın dönüşümü’ dediğimiz tarihi bir dönüşümü bugün başlattık.

1 MİLYON KONUTUMUZU BU REZERV ALANLARA YAPACAĞIZ.

Bu çerçevede 500 bini Anadolu Yakası’nda, 500 bini Avrupa Yakası’nda rezerv konutlar üreteceğiz. Rezerv konutlar derken, İstanbul’a ilave nüfus getirmeden bizim boş herhangi bir yapılaşma olmamış alanlara belli uydu kentler kuracağız. Bu uydu kentler nedir? Mesela, Ataşehir’de biliyorsunuz bir uydu kentimiz var. Karşıya gittiğinizde Halkalı’da, Başakşehir’de, Bahçeşehir’de, Ankara’ya gittiğinizde, Eryaman’da, Elvankent’te uydu kentler var. Orada 8-10 bin konutlu, altyapısı olan, sosyal donatı olan, vatandaşımızın her türlü ihtiyacını giderebilecek kompakt kent.
Bu uydu kentleri Anadolu ve Avrupa yakasında belli losyonlarda inşasını gerçekleştireceğiz. 1 milyon konutumuzu bu rezerv alanlara yapacağız. Kalan konutları da vatandaşlarımızın talepleri doğrultusunda yerinde dönüşüm yapacağız. Hem rezervde konut üreteceğiz hem de yerinde dönüşüm yapacağız.

DÖNÜŞÜME GİRECEK KONUTLARIMIZ 200 BİNİ AŞARSA KURA ÇEKECEĞİZ

Kampanyamızın adı ‘Yarısı Bizden.’ 26 Nisan’da e-Devlet üzerinden bütün mülkiyet sahibi vatandaşlarımız başvurabilecekler. 29 Mayıs tarihine kadar. Bu başvuru çerçevesinde biz bakanlığımızın ekipleri ön incelemeye gidecekler, bir rapor tutacaklar. bin konutluk yerinde dönüşüme başlatıyoruz bugün. Rezervde 100 bin konutluk rezervin 2041 konutun temelini attık. 4 bin konutu da teslim ettik bugün. 10,5 milyar liralık 6500 konutluk bir kentsel dönüşüm inşası ve teslimi yapılmıştır bugün.
Diyeceğiz ki vatandaşımıza, evet sizin binanızın tespitini yaptık. Binanın 3’te iki çoğunluğu dönüşüme girmek istiyor, rezerv alandan veya yerinden hangisini istiyorsanız bize başvuru yapacaksınız. Öncelikle yerindekine odaklanacağız, ön görüşme, ön protokoller yapacağız. Dönüşüme girecek konutlarımız 200 bini aşarsa kura çekeceğiz. Vatandaşlarımız da o görüşmede yerinde istiyorlarsa yerinde, yerindeki değerini düşeceğiz, kalan bir tutar varsa onun da yarısını devletimiz karşılayacak, eğer bir tutar varsa da onu da ister 10 yılda TÜFE’ye endeksli veya memur maaş katsayısı, hangisi düşükse onu alacağız. İsterse 0,79 vade farkıyla 10 yıla kadar sabit kredi kullanıp vatandaşımız borcunu ödeyebilecek.

MALİYETİN YARISI DEVLETTEN

2+1 konutlarımızın maliyetinin 1,5 milyon olduğunu görüyoruz. Maliyetinin yarısını, yani 750 bin lirasını devletimiz karşılayacak, vatandaşımız burada 75 bin lira peşin ödeyecek, kalan tutarını başlangıç taksiti 5625 liradan 10 yıl vadede ödeyebilecek. 3+1 konutlarımız maliyeti 1 milyon 800 bin lira. Yarısını, 900 bin lirasını devletimiz karşılıyor. 900 bin lirayı da vatandaşımız yine 10 yılda ödediğinde 6 bin 750 lira başlangıç taksitiyle bu dönüşüme dahil olabilecek. Vatandaşımız buraya girdi, kuramızı çektik, anlaştık. Bir sözleşme yapacağız. Evinizi en geç 2 yıl içerisinde size teslim edeceğiz diyeceğiz. 1 yılda bitenler, 16 ayda bitenler olacak. 2 yıl içinde biz vatandaşlarımıza 10 bin 500 lira taşınma yardımı yapacağız. Aylık da 5 bin 250 lira taksitle kira yardımı yapacağız.

GÖNÜLLÜ YAPMAK ZORUNDAYIZ

Onu da artık 6 ayda bir bakıyoruz, artış söz konusuysa biz de vatandaşımıza desteklerimizi artırarak devam ediyoruz. Gönüllü yapmak zorundayız. İnsanları evinden barkından zorla alıkoyamayız. Dolayısıyla gönüllü ve yerinde dönüşüm bu noktada önemli. Yıkımla ilgili aslında oradaki oturan herhangi kardeşimiz binanın risk durumuna ilişkin analiz isteyebilir. Bina ilgili bakanlığımızın yetkilendirdiği kuruluşlarca gelip incelenir, eğer bina riskliyse de o bina en geç 1 ay içerisinde yıkımı gerçekleştirilir. Bu binanın risk analizini ve raporunu yapmak kaydıyla.
Biz ön inceleme yapacağız. Orada 3’te 2 çoğunluk ciddi bir çoğunluk. O çoğunluğun daha bir altında hocalarımızla, bilim insanlarımızla çalışıyoruz. Bu kampanya dahilinde başvuru yapan vatandaşımızın binasını inceleyeceğiz, ön etüdünü yapacağız. En geç 6 ay içinde bu şartlarda dönüşmek istiyorsanız 3’te 2 çoğunlukla bize gelin diyeceğiz. Biz bu açıklamış olduğumuz kampanyasını TOKİ Başkanlığımızla yapacağız. Gerekirse tek tek apartman yapacağız.
200 bin yerinde yapılacak konutla ilgili her daire başına 750 bin lira diyoruz ama işte o geri kalan tutarın ödeme şekli, TÜFE’ye endeksli veya memur maaş artış katsayısı endeksli olması aslında yüzde 50’nin de üzerinde bir destek.

ŞU AN 1 MİLYON 200 BİN RAKAMINA GELDİK

İstanbul’un silüeti de değişecek, insanlarımızın talepleri doğrultusundaki ihtiyaçlar giderilecek, çocuklarımıza yeni yeşil alanlar kazandırılacak. Bu gerçekten 100 yılın dönüşümü diyeceğimiz, İstanbul’umuzu, kültürüyle, sanatıyla, o kadim değerleriyle, miraslarıyla inşallah geleceğe taşıyacağımız bir proje olacak.
İlk defa ev sahibi olacak vatandaşlarımız için zaten sosyal konut yapıyoruz, onları yapmaya devam edeceğiz. Şu an 1 milyon 200 bin rakamına geldik. En son Cumhuriyet Tarihi’nin En Büyük Sosyal Konut Projesi’ne 5 milyon başvuru oldu. Başvurular çerçevesinde talebe göre yeni sosyal konutlarımızı da yapmaya devam edeceğiz.

KİRA ARTIŞINA SINIRLAMA

Talep doğrultusunda arzı artırırsanız dengelersiniz. TOKİ burada o kadar önemli. Sosyal konut üretiyoruz hem deprem riskini bertaraf etmek için hem de vatandaşlarımızın ev alması için. Bir taraftan da aslında piyasayı dengeliyoruz. Niye 250 bin çıktık? Aslında 250 bin çıkarak piyasadaki talebi karşılamak üzere. İlk evini alacaklara kredi imkanı tanıdık, dolayısıyla bunların hepsi arzı artırmaya yönelik çalışmalar.
Kira konusunda bir düzenleme daha yaptık. Yüzde 25 artış sınırı 2023’ün 7’nci ayına kadar geçerli, inşallah 7’nci aydan sonra onu uzatacağız. Piyasa şartlarının üzerinde bir ortalama söz konusuysa vatandaşımızı koruyacağız. BU geçici bir süreç, tüm dünya bunu yaşamış.
İstanbul’un güvenliği, deprem riskini bertaraf edilmesi ülkemiz adına önemli. Burada İstanbul’dan başlayacağız sonra da ülkemizin 81 iline bu projeyi yayacağız.”