6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş’ta yaşanan depremler, 11 ilde etkisin gösterdi. Kahramanmaraş, Hatay, Adıyaman ve daha pek çok ilimizde telafisi oldukça zor hasarlar meydana geldi. 50 binden fazla yurttaşımızın hayatını kaybettiği depremde, yüz binlerce insanın barınma ve iş problemiyle yüz yüze geldiği görüldü. Depremde ortaya çıkan hasar sonucunda maddi kayıplar yaşayan insanlar, ev ve iş yerlerinin tadilatı için büyük harcamalar yapmak durumunda kaldı. Bölgede yaşayan birçok vatandaş devlet kurumlarından maddi destek alırken, birçoğu ise kendi imkanlarıyla yeni bir hayata başlamayı tercih etti.
Depremde meydana gelen can kayıpları ve manevi enkazın toparlanma süreci günümüzde de devam etmekte. Öte yandan maddi yönden problemlerle boğuşan insanlar ise, bu problemlerin çözümü adına yoğun bir uğraş içerisinde. Dün yayımlanan Resmi Gazete’de yer alan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, maddi problemlerle mücadele eden depremzedeler için birçok destek paketini içermekte. Yapılarında orta ve üzeri seviyede hasarlar oluşan vatandaşlar, yayımlanan kararname ile birlikte bankalardan faizsiz kredi alma hakkını elde etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan kararname, yayımlandığı andan itibaren yürürlüğe girdi. Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmayla İlgili Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi başlığındaki bu bildiri, sahibi olduğu yapıları kaybeden tüm vatandaşları kapsayan bir yönerge olarak öne çıkıyor. Orta ve üzeri hasarları olan binaların sahibi gerçek ve tüzel kişiler, kararnamedeki maddeler gereğince faizsiz kredi veya hibe alma hakkına sahip oldu.
Kararnamedeki yardım şartları, yalnızca hasar boyutu ve konut tipi yönünde sınıflandırılmakta. İş yeri veya konut destekleri olarak açıklanan pakette; konut için 750 bin, ahırı olan konut için 1 milyon, iş yeri için 400 bin TL’ye kadar faizsiz kredi alma hakkı belirlendi. Çok yüksek seviyedeki hasarlarda ise hibe alma ihtimali de bulunmakta. Geri ödemesiz bir biçimde alınabilecek ücretler de, konut tipine göre sıralanmış durumda. Konut için 750 bin TL hibe hakkı verilirken, iş yerleri için ise bu hak 400 bin TL’ye kadar tanımlandı.
Yapılardaki hasarların onarımı ve tazmini için belirlenen şartlar, kredi ödemesinin şeklini de kapsamakta. 10 yıl vadeli olarak verilmesi planlanan konut ve iş yeri kredileri, ilk 2 yıl geri ödemesiz bir şekilde tasarlandı. Sonraki 8 yılda aylık taksitlere bölünen bu bedeller, faizsiz olarak tahsil edilecek. Her hak sahibi, mülklerinin hasarı ve üst limitin kapsadığı bedel uyarınca kredi veya hibe hakkına kavuşabilecek.
Kredinin bankadan müşteriye gelen sürecindeki önemli hususlardan olan puan sistemi, deprem hasarlarını kapsayan bu pakette önemsenmeyecek. Hasarlı yapısı bulunan istisnasız her kişiye sağlanması hedeflenen bu yardım, gelecekteki diğer kredi süreçlerine de etki etmeyecek. Deprem mağduru vatandaşlar; Çevre Şehircilik ve İklim Bakanlığı’nın belirlediği belge ve şartları sağladıktan sonra, e-Devlet veya il müdürlüklerine başvurularını iletebilecek. Hibe talebinde de benzer bir süreç işlerken, hibe karşılığında yeniden konut veya işyeri inşa etmeye çalışan vatandaşlara ekstra hibelerin de sağlanacağı açıklandı.