2017 yılından bu yana zarar açıklayan Çay İşletmeleri Kurumu (ÇAYKUR); 2021 yılı raporunda da eksiye geçti. Sayıştay tarafından yayımlanan raporda, 2017 yılından bu yana Türkiye Varlık Fonu’na ait olan firmanın 4 yıldır zarar ettiği bilgisi de verildi. Geçtiğimiz yıl aldığı kredilerin büyük bir kısmını ödeyemediği ve bu sebeple de zarar hanesinin daha da genişlediği tespit edilen kurum; Karadeniz’in en önemli işletmelerinden biri olması sebebiyle de, edilen zararla birlikte dikkatleri üzerine çekti.
Borçlanma ihtiyacı oldukça yüksek bir firma olarak konumlanan ÇAYKUR; bu sebeple de dönem raporunda finansal olarak olumsuz bir noktada yer aldı. 16 milyar liralık kredi aldığı tespit edilen kurumda; bu miktarın büyük ölçüde kapandığı, ancak 1 milyarlık ana para ve bir miktar da faiz borcunun devam ettiği ortaya çıktı. 2020 yılından da devredilen borçların da eksi hanesinde yer aldığını açıklayan Sayıştay; toplamda 5 milyar 200 milyon liralık bir borcun ödenmesi gerektiğinin altını çizdi.
2021 yılının borcunun 2020’nin yüzde 26 oranında daha fazla olması; 2022 yılının rakamlarının da açıklanması gerekliliğini ortaya çıkardı. Ancak Sayıştay prosedürünün gevşetilememesi ve bu rakamlar için de 2023 sonunun beklenmesi gerekliliği, vatandaşların borca dair merakının sönümlenmesine yol açtı. Rize halkının başlıca gelir kaynağı olarak bilinen ÇAYKUR; üretimleriyle Dünya’nın en önemli çay oluşumlarından biri olarak biliniyor. Son yıllarda edilen zararın gitgide büyümesi; Rize’de faaliyet gösteren üreticilerin de tedirginliğine yol açmakta.
ÇAYKUR’un Borç Çevirme Oranı Arttı!
2017 yılından bu yana eksi yönde ilerleyen ÇAYKUR’un ekonomik devinimi; özellikle de borç alışverişi sebebiyle sekteye uğruyor. İşletme faaliyeti zararlarının devamlılık arz etmeye başladığı görülen Sayıştay raporunda; son yıllarda alınan borçların da borçla kapandığını ve firmanın borç ödeme oranının çok yüksek olduğunun altı çizildi. Kredi anapara ve faizleri için 2021 yılında yüzde 106 oranında borçlandığı görülen firmanın; eldeki borçların ödemesi için, yüzde 6 civarında eksiye düşerek yeniden borçlanma yaptığı ortaya çıktı.
Son yıllarda siyah çay haricinde de üretimler yapan ve ülkedeki önemli yatırım alanlarından biri haline gelen ÇAYKUR; zarar sürecinin devamı sebebiyle birçok ekonomi uzmanını adeta şaşkınlığa sürükledi. Varlık Fonu yönetimindeki Çay İşletmeleri Kurumu’nun; kısa bir süre içerisinde hükümet tarafından gelmesi beklenen bir müdahaleyle ekonomik yeniden yapılanma sürecine girmesi muhtemel senaryo olarak görülüyor. Sayıştay raporlarının yayımlanması sonrasında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu olaya bizzat müdahale etmesi bekleniyor.