Ata tohumları çiftçilere kazandırılıyor.
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafından Eskişehir’de yürütülen proje kapsamında, üç ilden toplanan ata tohumları karakterizasyon ve çoğaltma çalışmaları sonrasında bölgedeki çiftçilere ücretsiz olarak sunuluyor.
“TR41 Bölgesinde Buğdayın Teknolojik Kalitesinin İyileştirilmesi ve Buğday Kalite Haritalarının Oluşturulması Projesi”, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü koordinasyonunda faaliyet gösteren Bursa Eskişehir Bilecik Kalkınma Ajansı (BEBKA) tarafından desteklenerek üç yıl önce başlatıldı.
Proje kapsamında, kaybolma tehlikesi altındaki yerel tahıl, baklagil ve sebze tohumlarının toplanıp çoğaltılması ve çiftçilere yeniden kazandırılması hedefleniyor. Bu amaçla 15 kişilik bir ekip, ata tohumlarının karakterizasyonu, temizlenmesi, kayıt altına alınması ve yerel materyallerin sürdürülebilirliğinin sağlanması gibi alanlarda araştırma yürütüyor. Ayrıca, iklim değişikliğinin yol açabileceği olası verim kayıplarını önlemeye yönelik çalışmalar da gerçekleştiriliyor.
Eskişehir, Bilecik ve Bursa’dan toplanan 18 çeşit ata tohumu, çiftçilere 5 ila 50 kilogramlık miktarlarda ücretsiz olarak dağıtılıyor. “Koca buğday”, “sarıkelle buğdayı” ve “sünter buğdayı” gibi yerel tohumlar, arazi ve laboratuvar çalışmalarında analiz edilerek yabani yulaf ve çavdardan temizleniyor. Daha sonra düzenlenen “tarla günlerinde” tanıtım ve eğitim etkinlikleri eşliğinde çiftçilere teslim ediliyor. Bu süreçte kullanılan tohumlar, Enstitü bünyesindeki Tohum Muhafaza Deposu’nda saklanarak her yıl çoğaltılıp yenileniyor. Proje kapsamında bugüne kadar yaklaşık 200 çiftçiye ata tohumu dağıtıldı.
Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde görevli buğday ıslahçısı Dr. Savaş Belen, projeyle ata tohumlarının toplanarak teknolojik altyapı sayesinde karakterize edildiğini ve çiftçiler eliyle çoğaltılmasının hedeflendiğini belirtti. Belen, “Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde sünter, Mihalıççık ilçesinde koca buğday, Bilecik’in Yenipazar ilçesinde sarıkelle buğdayını çoğaltıp çiftçilere kazandırdık. Bu yıl, Sazak Mahallesi’nde topladığımız tohumlarla tanıtım parselleri oluşturduk. Çiftçilere tarla günü düzenleyerek ata tohumlarımızın hala korunduğunu ve yetiştirildiğini göstermek istiyoruz” dedi. Ayrıca, ata tohumlarının yerel üreticiler eliyle çoğaltılarak yaygınlaşmasının amaçlandığını ifade etti.
“Ata tohumları bizim değerli genetik kaynağımız” diyen Belen, Türkiye’nin buğdayın gen merkezi olan “Bereketli Hilal” bölgesinde yer aldığını ve hem yazlık hem kışlık buğday yetiştirilebildiğini söyledi. Belen, “Ata tohumları, kuraklığa ve iklim değişikliğine karşı yapacağımız ıslah çalışmalarında genetik bir garanti sunuyor. Enstitümüzün 1926 yılında kurulmasından bu yana toplanan ata tohumları, ticari çeşitlerle melezlenerek kalite, kuraklık ve hastalıklara dayanıklılık özellikleri kazandırıldı” diye konuştu.
BEBKA Eskişehir Yatırım Destek Ofisi Koordinatörü Dr. Güliz Ünal ise ajansın kırsal kalkınma projelerine desteğinin sürdüğünü belirterek, “Kırsalda Ekonomik Kalkınma Mali Destek Programı kapsamında Geçit Kuşağı Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nün önemli bir projeyi hayata geçirdiğini gururla söyleyebilirim. Bölgemizdeki buğday, baklagil ve sebze yerel çeşitlerinden 18 tür toplanarak karakterizasyonu ve muhafazası sağlandı. BEBKA olarak bu tür projelere destek vermeye devam edeceğiz” dedi.