Moldova’da halk ikinci kez sandık başında

Rusya-Ukrayna savaşının ekonomiyi olumsuz etkilediği ve doğal gaz sıkıntısının yaşandığı Moldova’da, 20 Ekim’de yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunda en fazla oy alan iki aday, iktidardaki Eylem ve Dayanışma Partisi (PAS) üyesi mevcut Cumhurbaşkanı Maya Sandu ile Moldova Sosyalistler Partisi (PSRM) adayı Gagauz Türkü Aleksandr Stoyanoglo, ikinci turda yarışacak. Sandu’nun görev süresinin sona ermesi nedeniyle yapılan bu seçimde, Moldova Merkez Seçim Komisyonu’nun verilerine göre, yurt dışındaki seçmenler de dahil olmak üzere toplam 3 milyon 302 bin 142 kişinin 36 bölgede ve büyükelçiliklerde oy kullanması bekleniyor.

Oy verme işlemi, yurt dışındaki 234, tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Transdinyester bölgesindeki 30 ve Gagauz Yeri Özerk Bölgesi’ndeki 68 sandık da dahil olmak üzere toplam 2 bin 221 sandıkta yapılacak. Yerel saatle 07.00’de başlayacak olan oy verme süreci 21.00’de sona erecek ve 2 binden fazla yerel ve uluslararası gözlemci tarafından izlenecek.

Seçimin ikinci turunda en fazla oyu alan aday, Moldova’nın yeni cumhurbaşkanı olacak ve seçimi kazanan aday 45 gün içinde yemin ederek görevine başlayacak. İlk turda yüzde 42,49 oyla birinci sıraya yerleşen 52 yaşındaki Sandu, Batı yanlısı politikalarıyla tanınıyor ve Avrupa Birliği (AB) ile yakın ilişkiler kurmayı hedefliyor. 2020’de Rusya yanlısı adaya karşı kazandığı seçimin ardından Moldova, AB ile müzakerelere başlamak üzere “aday ülke” statüsü elde etti.

Sandu, görev süresi boyunca Rusya karşıtı bir siyaset izleyerek Moskova’yı ülkede istikrarsızlık yaratma girişiminde bulunmakla suçladı. Seçimin ilk turunda yüzde 25,95 oyla ikinci olan PSRM adayı 57 yaşındaki Stoyanoglo ise hem AB ile hem de Rusya ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ile ilişkilerin sürdürülmesi gerektiğini savunuyor. Sandu’nun iktidara gelmesinin ardından görevden alınan eski Moldova Başsavcısı Stoyanoglo, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) açtığı davayı kazanmıştı.

Seçimde üçüncü sırayı alan Bizim Parti’den eski Baltsi Belediye Başkanı Renato Usatiy, ikinci turda herhangi bir adayı desteklemeyeceğini açıkladı. Ancak Usatiy’nin seçmen kitlesinin desteği belirleyici bir rol oynayabilir. Diğer adaylardan eski Gagauz Yeri Özerk Bölgesi Başkanı İrina Vlah ve bazı adaylar ise seçmenlerine ikinci turda Sandu’ya karşı oy kullanmaları çağrısında bulundu.

Ekonomik durumun kötüleşmesi nedeniyle eleştirilen Sandu, seçim sürecinde muhalefete baskı uyguladığı ve referandumda ihlaller yapıldığı iddialarıyla karşı karşıya. İktidara muhalif bazı kişilerin oy satın aldığı gerekçesiyle evlerinde polis aramaları yapılması ve gözaltılar yaşanması, cumhurbaşkanlığı yarışının sonucuna ilişkin belirsizlikleri artırıyor ve ikinci turda gergin bir atmosferin yaşanacağı tahmin ediliyor.

20 Ekim’deki cumhurbaşkanlığı seçiminde yüzde 50’yi geçen aday olmaması nedeniyle seçim ikinci tura kalmıştı. Aynı gün, AB’ye katılım amacıyla anayasa değişikliği için yapılan referandumda, katılımcıların yüzde 50,35’i “evet”, yüzde 49,65’i ise “hayır” oyu verdi.