Pandemi sürecinde yaşanan Dünya çapındaki enflasyon, Almanya’da da etkisini hissettirmişti. O günlerden günümüze yansıyan enflasyon sorunlarından biri döner oldu. Türkiye’de olduğu gibi Almanya’da da en çok tüketilen fast food ürünlerinden olan dönerin fiyatı, yaklaşık 1 yıldır Alman siyasetinin gündeminde üst sıralarda yer alıyor. Döner fiyatlarının son 4 yılda 2 katına çıkması, özellikle gençlerde büyük bir tepki oluşmasına yol açtı. Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’ün de birçok kez bu konu hakkında tepkilerle karşılaştığı kameralara yansımıştı.
Halk nezdinde çok fazla rağbet gören bir yiyecek olması, enflasyonun ana bareminin döner olduğunu net bir biçimde kanıtladı. Siyasetçilerin propaganda süreçlerinde halktan aldığı tepkilerde de, döner fiyatlarının etkisi hissedildi. Geçtiğimiz aylarda başbakan Olaf Scholz’ün sosyal medya paylaşımıyla açıklamaya çalıştığı döner sorunu, çözüme hala erişilememesi sebebiyle tepkinin katlanarak artmasını da beraberinde getiriyor. Scholz’ün maliyet artışlarıyla konuyu açıkladığı sosyal medya paylaşımına yapılan yorumlarda, birçok Alman vatandaşının tepkileri görülmekteydi.
Başbakan Scholz’ün geçtiğimiz günlerde verdiği bir röportajda da gündeme gelen döner fiyatları, siyasetin belirleyici unsurlarından olma yolunda hızla ilerliyor. Scholz, bu sorunun kendisine çok çarpıcı geldiğini ve çözüm için farklı seçenekleri araştırdıklarını belirtmişti. Ancak Scholz’ün rakiplerinin bu yönde projeler üretmeye başlamaları, Alman toplumunda dönerin ne seviyede etkili olduğunu kanıtlar nitelikte. Döner fiyatlarını frenleme ve ucuza döner erişimini sağlama konusundaki en belirgin proje, ülkenin güçlü sol partisi Die Linke’den geldi.
Dönere Fiyat Yaptırımı ve Kupon Önerisi
Die Linke’nin kamuoyuna duyurduğu ve parlamentoya sunacağını belirttiği öneride, ülkenin bazı bölgelerindeki kiralık ev fiyatları sınırlamasına benzer bir sınırlamanın döner üzerine de getirilebileceğini açıkladı. 2 yılda birçok yerde döner fiyatlarının %150’ye varan artışlar yaşadığını aktaran Die Linke yetkilileri, bu sebeple “Dönerpreisbremse” isimli projelerinin hayata geçmesi gerektiğini savundu. Fiyat sınırlamasıyla döner enflasyonunun önünün kesilebileceğini belirten siyasiler, maliyetin düşürülebilmesi için de farklı ithalat ve hayvancılık yöntemlerinin denenmesi gerektiğini kamuoyuyla paylaştı.
Döner krizine fiyat yaptırımı önerisiyle çözüm arayan Die Linke, ayrıca her eve günde birer adet alınabilecek şekilde döner kuponu verilmesi gerektiğini de paylaştı. Bu öneriyi de parlamentoya götüreceklerini ve halkın buna ihtiyacı olduğunu belirten parti, Almanya bütçesi için oldukça düşük bir sübvansiyon ile halkın huzurunun sağlanabileceğini dile getirdi. Die Linke yetkililerinin paylaştığı rakamlara göre, yaklaşık 1.3 milyar adet yarım ekmek dönerin 4 milyar euroluk sübvansiyonla halka ucuz rakamlara satılabileceği belirtiliyor.
Almanya’da yaşayan Türk ve Alman kökenli gençler, döner fiyatlarını protesto eden başlıca unsurlar oldu. Birçok Türk kökenli genç; enerji maliyetleri sebebiyle bu miktarın yükseldiğini belirten Scholz’e, sorunu çözmesi amacıyla Vladimir Putin’le temasa geçmesi gerektiğini söylüyor. Scholz’ün selefi Angela Merkel’in döner fiyatlarını kontrol altında tutabildiğini söyleyen Alman gençler ise, Merkel’in şansölyelik görevine geri dönmesi gerektiğini ifade ediyor.