Bakan Bolat, araç fiyatlarında gerçekleşen düşüşün miktarına dikkat çekti.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat beraberinde Bakan Yardımcıları Mahmut Gürcan, Sezai Uçarmak ve Özgür Volkan Ağar, İç Ticaret Genel Müdürü Adem Başar ile MASFED Genel Başkanı Aydın Erkoç başkanlığındaki dernek üyeleri ile Ticaret Bakanlığı Söğütözü Yerleşkesi Turkuaz Salon’da bir araya geldi. Bakan Bolat, burada yaptığı konuşmada zor dönemlerin ardından iç ticarette ürünlerde piyasalarda büyük çalkantıların meydana gelebildiğini belirterek, “Birçok ürünlerde fiyat şişirmeler, spekülasyonlar, keyfi uygulamalar, haksız ticari talepler, stokçuluk, fırsatçılık, fahiş fiyat artışları gibi uygulamalar görüldü. 14-28 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimlerinin müteakip kurulan hükümetimiz bu minvalde ticaretteki veya piyasalardaki bazı dalgalandırmaları sona erdirmek konusunda hızlı aksiyon almaya başladı. Ticaret Bakanlığı olarak bizim üzerimize düşen görevler doğrultusunda biz, sıkıntı hangi sektörde varsa sektör ilgililerini, kuruluşlarını, yöneticilerini bakanlığımıza davet ettik. Bu kapsamda motorlu araç üretim ve satıcılarının bütün kesimlerini davet ettik. Sizlerin de desteği ve önerileri ile bakanlık olarak birçok düzenleme yaptık” dedi.
Bakan Bolat, yaptıkları düzenlemeler sonucunda piyasalarda ciddi rahatlamalar olduğuna dikkati çekerek, “Oto piyasasında hem ikinci el satışlarda hem sıfır araba satışlarında bolluk meydana geldi. Fiyatlarda yüzde 15’e varan düşüşler var. Hem ikinci el satışlarında hem de bayiler artık stoklardaki arabaları ortaya çıkardı. Bayiler de kampanyalara başladı. Yıl sonuna kadar sıfır araç satışlarında da, kimi araç modellerine ve markalarına göre yüzde 10 ila yüzde 20 arasında indirim kampanyaları görmeye başladık, başlıyoruz. Bu tüketicilerimiz açısından çok iyi. Bu, piyasaların düzelmesi için ve rasyonel, istikrarlı bir şekilde işlemesi için çok iyi. Rekabetçiliği yeniden kazanmış olduk. Rekabetle birlikte fiyat düşüşleri de beraberinde gelecek” diye konuştu.
Bakan Bolat, motorlu araç satıcılarının önceki dalgalanma ve belirsizlik sürecinde olumsuz etkilendiklerini gördüklerini belirterek, “Yüzde 100 haklısınız. Sermayeleriniz eriyip gidiyordu. Satışlar düşmüştü, iş yapılmaz hale gelmişti. Bir ürün sattığınızda yenisini koymak için gerekli sermayeniz eriyordu. Bu süreç geride kaldı. Ben sizlere iş birliğiniz için teşekkürlerimi ifade etmek istiyorum. Biz de hükümet olarak, bakanlık ekibimiz olarak birlikte sizlerle yol yürüdük, çok çalıştık. Hamdolsun görevimizi bu anlamda yerine getirdik. Bundan sonra da gözümüz piyasanın üzerinde olacak. Denetlemelerimiz devam edecek. Diğer sektörlerde de bu tür oluşumlara karşı gerekeni yapacağız” ifadelerini kullandı.
Emlak sektörünün satış fiyatlarında olduğunu söylediği köpüğün ortadan kalktığını gözlemlediklerini kaydeden Bolat, “Sektör yetkililerinden de bu konuda bilgi alıyoruz. Biz de piyasayı denetliyoruz. Bu minvalde Türkiye Emlak Müşavirler Federasyonu da 10 gün kadar sonra bizi ziyaret edecek. Bu konuda atılan adımlardan dolayı teşekkür edeceklerini söyledi” değerlendirmesini yaptı.
Bakan Bolat, önemli olan durumun kayıtlı ekonomiyi güçlendirmek olduğunu aktararak, “Kayıt dışı faaliyetleri, haksız kazançları, fahiş kazançları, spekülatif uygulamaları, manipülasyonları hem denetlemek ve cezalandırmak hem de ortadan kaldırmaya çalışıyoruz. Yoksa ticaretin artması bizi mutlu eder” dedi.
Bolat, gıda perakendecileri ile birçok toplantı yaptıkları bilgisini vererek, “Onların da uygulamaları ile yanlış bulduğumuz konularda denetimlerimizi artırdık. Onlardan da indirimler bekliyoruz. Cumhuriyetimizin 100. yılında büyük bir indirim kampanyası bütün marketlerden bekliyoruz. Bu konuda öncülük edenlere de teşekkür ediyoruz. Piyasadaki enflasyonu azdıracak uygulamalara karşı mücadelemizle enflasyonla mücadelede başarılı olacağız. Bundan kimsenin şüphesi olmasın” diye konuştu.
MASFED Başkanı Erkoç ise, araç fiyatlarında düşüş yaşandığını ifade ederek, “Hepimizin bildiği Türkiye’de köpük dediğimiz araçlar artık normal liste fiyatının üzerinde satılıyordu. Torpil olamayan insanlar araba alamıyordu. Ya da ekstra bedel ödemeyenler araç alamıyor. Araç bulmada ciddi sorunlar yaşanıyordu. Bu da tabii haliyle ikinci el otomobil fiyatının da yükselmesine sebep oluyordu. Bakan olduktan sonra yaptığı güzel çalışmalar, konunun taraflarını dinlememiz, sorunlar ve çözüm önerilerini masaya yatırmanız bu ülkedeki köpüğün ortadan kalkmasını sağladı. Sanki galericiler, motorlu araç satıcıları fiyatları yükseltiyormuş gibi böyle bir algı vardı. Halbuki en çok bu işlerimiz mustarip olanlar bizim sektörümüzün mensuplarıydı. İnşallah bundan sonra bu sıfır araçlar gerçek değerini buldu.
Bayilere gidip de gün, tarih, sayı vermeyen bayiler artık vatandaşlarımızı aramaya başladılar. Güzel haberler alıyoruz. Hatta bazı markalarda kampanyaların yapıldığını görüyoruz. Şu anda bizim gördüğümüz kadarıyla yüzde 10-15 civarında fiyatlarda düşüş oldu. Tabii bu bizi sevindiriyor” diye konuştu.
Erkoç, piyasaların da rahatladığına vurgu yaparak, “Biraz da kredilerde sıkıntılarımız var. Bu kredi sorunumuzun da çözülmesini istiyoruz. Bunun normal bir hale dönmesini tüm arkadaşlarımız adına bekliyoruz. Bizim bugün buraya gelme sebebimiz tamamen sizlere ve kadromuza teşekkür etmek için. Bizi en çok sıkıntıya düşüren ‘kayıt dışı’ dediğimiz, devletimize hiç vergi ödemeden bu üç senelik pandemi içinde araç alıp satanlar. Esas piyasaların yükselmesine bir nebze de sebep olanlar bunlardır. Üç adeti geçmiş, gerek sıfırda gerek ikinci elde şahıslara cezalar yazılırsa onlarda caydırıcılık olur, tüccarımızdaki adaletsizlik de ortadan kalkmış olur. Öbür türlü çünkü maalesef sektörü de kayıt dışına itiyordu. Bunlarla beraber sektör tekrar kayıt altına alınmış olacak” diye konuştu.
Öte yandan araç piyasasında yaşanan değişiklik neticesinde bayiler kampanya yapmaya başladı. Peki bu kampanyalar neler? İşte detaylar… Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Başkanı Hayrettin Ertemel şu ifadeleri kullandı:
“Otomobil ve hafif ticari araç pazarında 2023 yılı Eylül ayı, bir önceki yılın aynı ayına göre yaklaşık %56 büyüyerek 96.793 adet oldu. Ocak-eylül dönemi incelendiğinde ise pazar yaklaşık %65 oranında büyüyerek 857.575 adede ulaştı.
Bu noktada otomobile talebin düşük olduğu konuşulan bir ortamda satış adetlerinin nasıl rekor düzeylere ulaştığı akla gelebilir. Pandemi sebebiyle üretimin oldukça limitli olmasının yarattığı ortam neticesinde otomobil yatırım aracı ve karlı bir kayıt dışı ticaret alanı olarak görüldüğünden talep oldukça yüksekti.
2023 yılı itibarıyla üretimin artmasıyla bu sorunlar etkisini yitirmeye başladı. Ticaret Bakanlığı’nın geçtiğimiz aylarda attığı önemli adımlar neticesinde ise kamuoyunda al-satçı olarak bilinen, kayıt dışı ticaret maksatlı otomobil alan kişiler sektörden uzaklaşarak siparişlerini iptal etti.
Hem sıfır araçta yaşanan bollaşma hem de iptal edilen bu tür siparişlerin yerine, reel kullanıcıların halihazırda var olan siparişlerinin öne çekilmesi sebebiyle satış rakamları halen yüksek görünmektedir.
Öte yandan operasyonel kiralama yapan firmaların da toplu araç alımları da bu rakamları etkilemektedir. Önümüzdeki süreçte bu taleplerde karşılandığında satış adetlerinde büyük ölçüde düşüşler görebiliriz. Krediye olan erişim, yüksek faizler ve fiyat düşüşlerinin kullanıcıları beklemeye sevk etmesi göz önünde bulundurulursa, satış adetleri yarı yarıya düşebilir.
Temmuz ayındaki basın mülakatlarımızda piyasamızın seyrinin normalleşme adına tekrar düzenlendiği dönemin hemen başında birkaç ay içerisinde hem sıfır hem ikinci el piyasasında taşların yerine oturacağı, fiyat artışlarının duracağını ve hatta düşeceğini belirtmiştik. Bununla beraber özellikle yaz aylarının sonlarına doğru kampanyalar düzenleneceğini, yıl sonuna doğru fiyat düşüşlerinin ve bu kampanyaların cazibesinin artıracağına dair öngörülerimizi beyan etmiştik.
Yaz aylarının sonuna doğru takas desteği veya kendi bünyelerinde uygun faiz oranlı kredi imkanları sunulmaya başlandı. Geldiğimiz noktada bazı markalar bu kampanyaların yanı sıra 200.000 TL’ye yakın indirim ve yine kendi bünyelerinde sıfır faizli finansman avantajları sunmaya başladı.
Öte yandan pek çok farklı markaya ait bayi, liste fiyatından da indirimli fiyatlar teklif etmektedir. Aralık 2023 ve 2024 model araçların geleceği Ocak/Şubat 2024 döneminde kampanyaların ve indirimlerin dozajı bir miktar daha artabilir. Sıfır otomobil almak isteyen vatandaşlarımız markaların fiyatlarını ve güncel kampanyalarını inceleyerek, cazip fırsatlar sunan bu dönemi değerlendirebilirler.
İkinci el otomobil fiyatları sıfır otomobilden referans alınarak belirleniyor. Dolayısıyla sıfır otomobile yapılan indirimler ikinci el fiyatlarının da düşmesine vesile oluyor. Şimdiye kadar fiyatlarda %3 ila %5, marka ve modeline göre ise %10’u bulabilen fiyat düşüşleri söz konusuydu. Sıfır otomobile arttırılarak yapılan yeni indirimler ikinci el otomobile de aynı paralelde yansıyacaktır.
Şu an tıpkı pandemi öncesi dönemde olduğu gibi piyasamız normalleşerek, sıfır ve ikinci el otomobildeki fiyat makası açılıyor. Tercihi ikinci el otomobil olan vatandaşlarımız da sağlanan fiyat düşüşlerinden bu dönemde faydalanarak otomobil alabilirler.
2023 yılında üretimin bir önceki yıla göre oldukça artması, kayıt dışı ticaret maksatlı otomobil alan kişilerin sektörden el çektirilmesi ve reel kullanıcıda talebin düşmesi gibi birkaç faktörün bir araya gelmesi ile otomobile erişim oldukça kolaylaştı. Pek çok marka ve modelde hazırda araç bulunabiliyor.
Stoğu daha az olan veya stokta olmayan modellerde ise bekleme süresi 1 – 2 aya kadar düştü. Geçtiğimiz yıl bekleme süreleri 6-7 aydan başlarken özellikle yeni çıkan modellerde 1 yılı aşan bekleme listeleri oluşturuluyordu. 2024 yılı itibarıyla şu an bazı modellerde olan birkaç aylık sürecin de kısalacağı kanaatindeyiz.”
